FOLUSZ

Odległy od Cieklina 4 km, liczy około 600 mieszkańców (w tym pensjonariusze Domu Opieki Społecznej). Miejscowość wypoczynkowa, znajdują się tu dwa ośrodki wczasowe, schronisko młodzieżowe (czynne VII - VIII), pole namiotowe, mała gastronomia.

Wylęgarnia pstrągów, założona w okresie międzywojennym przez Towarzystwo Rybackie z Jasła.
Kościół parafialny w Foluszu

Folusz założyli w XVI w. Mniszchowie. Później należał m.in. do Stadnickich, a pod koniec XIX w. Tutejszy majątek stanowił uposażenie krakowskiego klasztoru norbertanek. Przed 1939 r. było w Foluszu ponad 100 gospodarstw. Nie było natomiast cerkwi, chodzono do Woli Cieklińskiej. Po 1945 r. cała łemkowska ludność wsi została wysiedlona. Dawna ludność wsi nie mogła utrzymać się z rolnictwa. Niemal wszyscy mężczyźni zajmowali się więc dodatkowo kamieniarstwem. Surowiec wydobywano w kamieniołomie na południowym stoku wzgórza Kobyła, na wschód od miejscowości. Piaskowiec nie był tam najlepszej jakości, słabo nadawał się do wyrobu rzeźb kamiennych i krzyży, łatwo natomiast łupał się na cienkie tafle. Wyrabiano z niego płyty posadzkowe i chodnikowe, blaty stołowe. „Specjalnością" Folusza były osełki, tzw. durby. Na targach w okolicznych miastach stałymi gośćmi byli foluscy kamieniarze. Zatrudniali się także w sąsiednich wsiach do układania podmurówek, przybywając na budowę z własnym materiałem. W domu opieki społecznej w Foluszu zmarł w 1968 r. słynny malarz Nikifor.

Cmentarz z I wojny światowej

Ze względu na dogodne połączenia z Jasłem Folusz jest doskonałym punktem wyjścia w pasmo Magury Wątkowskiej. Trzy szlaki prowadzą z doliny w różne punkty grzbietu głównego, a czwarty, ciekawy krajoznawczo, do Mrukowej. Będąc w Foluszu należy koniecznie zwiedzić osobliwości przyrodnicze: wodospad i Diabli Kamień. Przy skrzyżowaniu z główną szosą Gorlice - Nowy Żmigród znajdował się cmentarz z I wojny światowej projektu Duszana Jurkowicza, złożony z dwóch kwater po dwóch stronach drogi do Jasła. Spoczywali na nim żołnierze rosyjscy polegli podczas odwrotu po bitwie gorlickiej. Został on całkowicie zniszczony przez rolników. W 1986 r. częściowo odtworzono jeden z obelisków, wmurowano w niego współczesną tablicę.

Zobacz także